Duurzame ideeën voor scholen voor de Stimuleringsprijsvraag

Hieronder staan voorbeelden van duurzame mogelijkheden die scholen hebben gebruikt of toe zouden kunnen passen.

Energie uit de zon

Toelichting: Wat is de urgentie van het opwekken van duurzame energie en de gevolgen van de klimaatsverandering? Hoe werkt een zonnepaneel en hoeveel kan de paneel gedurende het jaar aan stroom opwekken? Voor scholen met, maar ook zónder zonnepanelen op hun school, is het lespakket `Energie uit de zon` ontwikkeld. In de les word je meegenomen van het gebruik van fossiele brandstoffen voor het opwekken van energie naar de ontwikkeling van zonne-energie als een van de belangrijkste duurzame energiebronnen.

Referentie: NMCX, gastles op school
Info: Energie uit de Zon

Wonderwel

Toelichting: De Wonderwel leerlijn sluit aan op de directe leefwereld van kinderen: de techniek achter basisvoorzieningen zoals voedsel, drinkwater, afval, riool, gas en elektra met veel aandacht voor duurzaamheid. Het avontuur begint bij de plekken waar kinderen een groot deel van hun tijd doorbrengen: de school en hun eigen huis. Wat komt er elke dag weer binnen in dat huis en wat gaat eruit? Waar komt het drinkwater vandaan, wat gebeurt er na het doortrekken van de wc en hoe komt elektriciteit in een stopcontact? Al die vanzelfsprekend geachte basisvoorzieningen worden stuk voor stuk ‘onvanzelfsprekend’ gemaakt.’ De lessen vinden plaats binnen een thema van circa zes weken rond een van de basisvoorzieningen. Iedere groep behandelt een eigen thema. Tijdens de lessen is er naast aandacht voor natuur en techniek ook aandacht voor geschiedenis, beeldende vorming en burgerschap.

Leverancier: NMCX
Info: Wonderwel

Maak je schoolplein Waterproof

Toelichting: Door de toenemende heftige regenbuien wordt het steeds belangrijker om onze omgeving waterproof in te richten. Bij flinke plensbuien op verharde oppervlaktes zoals schoolpleinen kan wateroverlast ontstaan. Het versteende oppervlak kan groener worden ingericht zodat er een spons wordt gecreëerd die het water een tijdje vasthoudt. Daarnaast kan het regenwater ook beter worden benut. Groene schoolpleinen zijn hier vaak al een mooi voorbeeld van. Ze zijn opgebouwd uit natuurlijke materialen en bevatten daardoor al waterproof onderdelen. Maar waar kun je allemaal aan denken bij het ontwerpen van een volledig waterproof, groen schoolplein? Op de website Haarlemmermeer Waterproof vind je alles op een rij.

Referentie: Haarlemmermeer Waterproof
Zie website: Haarlemmermeer Waterproof

WildeXperience

Toelichting: Nederlandse kinderen zitten veel binnen waar ze uren per dag doorbrengen achter de spelcomputer of voor de televisie. Ze lijken minder buiten in de natuur te komen dan vroeger. Het Haarlemmermeerse Bos is een omgeving waar kinderen volop de ruimte hebben om spelenderwijs in contact te komen met de natuur. Dit stimuleert de ontwikkeling van motorische vaardigheden en vermindert de kans op overgewicht. Tijdens de WildeXperience komen de leerlingen bijvoorbeeld speeltoestellen, de uitkijktoren en eennatuurspeelfort tegen. Ze doen hier verschillende opdrachten die te maken hebben met beleving en waarneming met al hun zintuigen, waarbij hun creativiteit wordt gestimuleerd. Ze ontdekken de natuur op hun eigen wijze en gaan zelf op onderzoek uit naar planten en dieren in de omgeving.

Leverancier: NMCX
Info: WildeXperience

Zwam en zo

Toelichting: Om de leerlingen bewust te maken van het belang van een circulaire economie voor de toekomst van onze komende generaties heeft NMCX de les `Zwam & Zo` ontwikkeld. Een NMCX gastdocent vertelt onder andere over onze footprint in relatie tot circulaire processen. Tijdens deze les leren leerlingen huishoudelijk afval, zoals koffiedik, te hergebruiken. In vier opdrachten worden niet alleen oesterzwammen gekweekt en opgegeten, maar ook de oorsprong van het voedsel en het verschil tussen het gebruik van dierlijke en plantaardige eiwitten besproken.

De leerlingen maken tijdens de workshop zelf een kweekset van oesterzwambroed en koffiedik. De oesterzwammen worden thuis of in de klas verder gekweekt. Als het broed na ongeveer twee of drie oogsten is uitgewerkt, kan het substraat gebruikt worden om weer een nieuwe kweekset te maken.

Leverancier: NMCX
Info: Zwam & zo

Afvalscheiding op school

Toelichting: Om afvalscheiding in de scholen mogelijk te maken, heeft Meerlanden voor basisscholen in hun verzorgingsgebied in samenwerking met de gemeente en NMCX, Centrum voor Duurzaamheid een onderwijsprogramma over recycling ontwikkeld. Het afval wordt al in de klas gescheiden in verschillende stromen in gekleurde afvalbakken: groenafval (groen), papier (blauw), plastic en drankkartons (oranje) en restafval (grijs). Bij de school wordt dit afval vervolgens gescheiden opgehaald, zodat het grondstof wordt voor nieuwe producten. Binnen het programma krijgen alle klassen daarnaast jaarlijks onderwijs over afval, grondstoffen en milieu. Dit wordt verzorgd in overleg met NMCX.

De gedachte achter het programma is dat kinderen afval gaan zien als grondstof en dat ze het normaal gaan vinden afval te scheiden, ofwel te recyclen. Zij voeden op hun beurt hun omgeving weer op.

Referentie: Daniela ?ížková, Programmamanager Educatie, Meerlanden. Tel. 06-86 890 543 www.meerlanden.nl

LED Moodpanelen

Toelichting Licht heeft een positieve invloed op zowel de mentale als de fysieke gezondheid. Voldoende licht is essentieel voor onze stemming, concentratie en functioneren. Met moodpanelen in een wolkenplafond wordt daglicht gecombineerd met leuke designs voor een frisse en inspirerende sfeerbeleving. Moodpanelen bieden de ideale oplossing voor een tekort aan daglicht binnen scholen.

Prijsindicatie € 1500,– voor een moodplafond van max 9 panelen incl. BTW en installatie, bekabeling en aanpassing plafond (systeemplafond vereist).

Leverancier De Lichthoeve info@licht-hoeve.nl www.moodpanelen.nl
Referentie De Wilgen

Moswand

Toelichting Moswanden geven een levendige en zichtbaar groene uitstraling aan scholen en bieden een zuurstofrijke en rustgevende omgeving binnen scholen. Tevens is het een zeer onderhoudsvriendelijke optie en volledig cradle-to-cradle.

Prijsindicatie € 1500,– voor een moswand van ongeveer 2,5 m x 1,5 m, incl. BTW en montage. Oasegroen komt vrijblijvend langs om wanden op te meten en de scholen van informatie te voorzien.

Leverancier Oasegroen. Meer info. 073-5993724 .

Referentie basisschool de Zuidstroom Venlo www.dezuidstroom.fortior.nl/
en te zien bij Park Café Groen in Hoofddorp.

Groene Wand in de school (aan de muur of vrijstaand)

Toelichting Groene Wand in de school een plantenwand in de klas voor scholen is een betaalbare en effectieve oplossing om op een redelijk eenvoudige manier de luchtkwaliteit te verbeteren.

Planten leveren schone lucht op en planten breken actief fijnstof af. zorgen voor een betere gezondheid, betere luchtvochtigheid en een vermindering van allergie en ziekteverzuim. De meeste mensen voelen zich gelukkiger in een groene omgeving. De planten in de groene wand maken zuurstof uit Co2. Deze plantenwand kan samen met een lespakket worden afgenomen.

Prijsindicatie € 1452,–.

Leverancier Boji B.V. info@boji.nl www.boji.nl

Referentie De Wilgen, Montessorischool Floriande

Bloembollen in de schoolomgeving

Toelichting Onder begeleiding worden Kinderen op vrolijke – waar mogelijk inhoudelijke – wijze zich bewust dat zij de natuur naar zich toe kunnen halen. En tevens helpen zij de bijen te redden, met een gezamenlijke plant actie.

Prijsindicatie € 1.200,– excl. 6% BTW voor 8 x 1.000 bollen inclusief 1 dag workshops met diverse groepen.

Leverancier Natural Bulbs, Robert Heemskerk, Natural Bulbs, biologische bloembollen – organic flower bulbs – ökologische Blumenzwiebeln robert@naturalbulbs.nl www.naturalbulbs.nl

Referentie Basisschool Icarus Heemstede, leraar Niek van Lingen.

Insectenhotel voor inheemse bestuivers bouwen

Toelichting Materiaal om zelf een insectenhotel te bouwen voor niet-stekende inheemse bijen, vlinders en lieveheersbeestjes, een hands-on activiteit waar de kinderen het hele jaar plezier van hebben (kijken naar de bijen die een gaatje dichtmetselen, wachten tot de eitjes van de bijen uitkomen, etc.).

Prijsindicatie € 1200,– incl. materiaal, informatieboekje en begeleiding bij het bouwen.

Leverancier Living Systems irene@livingsystems.nl www.livingsystems.nl

Zonnekoken met zonnedroger en zonneoven

Toelichting Met alleen de kracht van de zon eten koken en gezond fruit- en groentesnoep maken, dat kan met een simpel te maken zonnedroger en een zonne-oven.

De zonnedroger is leuk om in de klas neer te zetten en besjes, appels of kruiden uit de tuin mee te drogen als gezonde snack. Met de zonneoven kun je écht pizza of lasagne bakken, omdat hij erg warm wordt is dit een project voor de bovenbouw.

De leerlingen krijgen een korte, visuele uitleg over de zonneoven of zonnedroger. Project voor leerlingen uit de bovenbouw, lesduur 2 uur.

Prijsindicatie €1200,– incl. materiaal, informatieboekje en begeleiding bij het bouwen.

Leverancier Living Systems irene@livingsystems.nl www.livingsystems.nl

Aquaponics

Toelichting We worden langzaam maar zeker bewust van onze voeding. Waar komt het vandaan? Hoe worden de dieren behandeld? Worden er middelen gebruikt die uiteindelijk slecht zijn voor het milieu, onze gezondheid en de dieren?

Aquaponics is een methode om voedsel op een gezonde manier te produceren. De voordelen zijn:

Eiwit (vis) en groenten in één systeem;
4 tot 10 keer meer groenten per vierkante meter dan conventionele landbouw;
90 % minder water verbruik dan conventionele landbouw. 1 krop sla gebruikt 2-4 liter water in een aquaponicssysteem , vergeleken met 15-20 liter water bij groei in de grond;
Geen onkruid;
Weinig ruimte nodig. Een Aquaponicssysteem neemt nauwelijks plek in beslag. Te realiseren in garages, dakterrassen, balkons of op kantoor!
Echt biologisch. Geen toevoegingen van chemische of onnatuurlijke meststoffen. Maar slechts gebruik van de beste, natuurlijke voedingsstoffen, afkomstig van de vissen.

Aquaponics kunnen in verschillende opstellingen geleverd worden. Een aquarium met koudwatervissen (zoals goudvissen of Koi) of in combinatie met een groene wand voor in het klaslokaal. Er is veel mogelijk!

Prijsindicatie: In overleg met school

Leverancier: Backyard Biologics http://www.backyardbiologics.com/
Gewildgroei op het schoolplein

Toelichting Gewildgroei op het schoolplein leerlingen gaan onder begeleiding van de organisatie Gewildgroei, de schoolomgeving natuurvriendelijker en klimaatbestendig inrichten. Tegels worden vervangen door zg “gewildgroei stenen “zodat de natuur ( en het water) zijn weg kan vinden, ook op het schoolplein. De leerlingen gaan een ontwerp maken van het gewildgroei schoolplein. Dat doen ze met krijtjes en tekeningen waarbij ruimte op het plein wordt gecreëerd voor gewildgroei.

Inrichting gewildgroei schoolplein Tijdens de inrichting van het schoolplein worden tegels uit het plein gehaald en vervangen door gewildgroei stenen. Het ontwerp krijgt zijn vaste vorm.

Nu wachten totdat de natuur zijn werk gaat doen. Met behulp van het educatieve materiaal van NMCX gaan leerlingen in de gaten houden welke planten waar groeien en hoe ze zich ontwikkelen. Begrippen als pioniers vegetatie en gewildgroei gaan zo leven. Meer info op: www.gewildgroei.nl

Prijsindicatie € 1500,–, Ambitie is 9 m2 gewildgroei aanleggen op een plein, Totaal, incl BTW (materiaal, vervoer en les o.a.)

Leverancier Gewildgroei info@gewildgroei.nl www.gewildgroei.nl www.studiomeek.com

Referentie Sterrenschool Bikube, Hoofddorp.

Wormenhotel voor op school

Toelichting Het wormenhotel, de Streetcorner Compostier voor op school , is een houten meubel, met tuin bovenop. In het meubel composteren de kinderen gft-afval dat van huis wordt meegenomen, of dat op school geproduceerd wordt.

Bij het plaatsen van het wormenhotel wordt een workshop gegeven over hoe het wormenhotel te gebruiken. Daarnaast geeft Le Compostier online ondersteuning, om het composteren te begeleiden en komt twee maal in een half jaar langs om het composteren te controleren.

In de workshop wordt aan een kleine groep (tot 20 kinderen + 2 leraren) uitgelegd hoe het wormenhotel gebruikt moet worden. Daarbij wordt o.a. uitgelegd wat voor afval er wél en wat er niet in het wormenhotel gecomposteerd kan worden.

Deze kinderen worden de ambassadeurs van het wormenhotel en kunnen uitleggen aan de rest van de school hoe het wormenhotel te gebruiken. In het begin is het raadzaam het gebruik van het wormenhotel aan een kleine groep toe te staan, en wanneer het composteren goed op gang is gekomen, kunnen meer kinderen het wormenhotel gaan gebruiken.

Wormenhotel met inhoud van 600 L, verwerkt circa 2400 L gft-afval per jaar.

Prijsindicatie € 1500,–, prijs wormenhotel meubel plus plaatsen op locatie + opstarten composteren.

€ 500,– excl btw, prijs begeleiden + workshop gebruik van het wormenhotel.

Leverancier Le Compostier lecompostier@gmail.com compostier.blogspot.nl

Referentie Joseph Israël kade http://compostier.blogspot.nl/2016/04/wormenhotel-aan-de-josef-israelkade.html